Finans, ekonomi, borsa, hisse senedi, banka deyince akla gelen ilk isimlerden biri hiç kuşkusuz Wall Street olarak yer almaktadır. Dünya ekonomisine yön veren bu finans merkezinin oldukça köklü bir geçmişe sahip olduğu görülmektedir.
Yalnızca tek bir şirketi değil çok sayıda finansal kuruluşun birlikte bulunduğu bir bölgeyi kapsayan bu sokak, yıllar içerisinde dünyanın en bilinen finans merkezi haline gelmiştir.
İçindekiler
Wall Street Tarihi
Amerika Birleşik Devletleri’nin en hareketli metropollerinden biri olan New York, dünyanın en önemli finansal kuruluşlarına ev sahipliği yapmaktadır. Manhattan’ın güneyinde yer alan ve büyük finansal kuruluşların komşu olduğu Wall Street, bir caddeden fazlası olarak görülmektedir. Günümüzde bu cadde, ev sahipliği yaptığı kuruluşlar nedeniyle dünyanın en önemli finansal merkezleri arasında yer almaktadır.
İsminde geçen wall kelimesinin anlamına sadık kalarak gerçek duvarları temsil ettiği bu meşhur caddenin tarihi, oldukça eski zamanlara dayanmaktadır. Kolonileşme döneminde Kızılderililerin bu bölgede korunma amaçlı duvarlar örmeleri nedeniyle 1653 yılından beri söz konusu cadde Wall Street olarak anılmaktadır. Ekonomik hareketliliğin artmasıyla insanlar söz konusu bölgede ticaret yapmış, ilerleyen zamanda hisse senedi ve bonolar satmıştır. Böylece, bu ticari etkileşimle zaman içerisinde finansal nitelik kazanan bölgenin önemi artmıştır. Takvimler 1871’i gösterdiğinde New York Borsası’nın Wall Street’te kurulması, ilerleyen yıllarda caddeyi dünyanın en önemli finans merkezi haline getirecektir.
Borsalar başta olmak üzere pek çok büyük finansal kuruluşun burada konumlanmasıyla Wall Street, özellikle 1. Dünya Savaşı’ndan sonra ABD ekonomisine yön veren isim haline gelmiştir. Savaş sonrasında ülke genelinde otomobil, elektrikli makineler gibi yeni sanayi dalları gelişmeye başlamıştır. Bu sanayilere olan talebin ekstrem bir şekilde artması, borsanın spekülatifliğine sebep olmuştur. Üretim ve istihdamın yüksekliği, halkın refahının artması insanların az emekle zengin olma isteğini tetiklemiştir. Florida’da gerçekleşen gayrimenkul spekülasyonu, bankaları kontrol edecek yasaların olmaması, yönetimin liberal ekonomi politikası gereğince ekonomiye müdahale etmemesi 1929 yılında Büyük Buhran’ın gerçekleşmesine neden olmuştur. Finans tarihinin en büyük ekonomik krizlerinden biri olarak nitelendirilen bu kriz sonucunda Wall Street borsaları çökmüştür. Bu krizin dünyayı sarsmasının ardından ABD yönetimi ekonomiye müdahale ederek yıllar içerisinde borsaları eski haline getirmeyi başarmıştır.
Wall Street günümüzde başta finans sektörü olmak üzere dünya genelinde çok sayıda sektörün ekonomisini doğrudan etkilemektedir.
Wall Street ve Finans Sektörü
Finans sektöründe yer alan bankalar, borsalar ve yatırım kuruluşları sürekli birbirleriyle etkileşim halindedir. Bunlardan bazıları ise bulundukları ülkenin gelişmişlik seviyesine, ticari arenadaki aktifliğine, uluslararası alandaki prestijine bağlı olarak daha fazla öne çıkmaktadır. Günümüzde ABD’nin bir süper güç haline gelmesi ve dünya ekonomisini yönetmesi sonucunda ülke ekonomisine yön veren büyük finansal kuruluşlar global arenada güçlenmektedir. Bunlardan en önemlisi hiç kuşkusuz Wall Street’te yer alan finans sektörünün devleridir.
Ticari ve finansal etkileşim sonucunda zaman içerisinde dünyanın en önemli finans merkezlerinden biri haline gelen bu bölge, borsa denilince akla gelen ilk isim olmaktadır. Bunun sebebi hiç kuşkusuz New York Borsası, NASDAQ gibi borsaların burada konumlanmasıdır. Ayrıca dünyanın en önemli yatırım bankalarından biri olan JP Morgan’ın da Wall Street’te bulunması bölgenin finans sektöründeki önemini arttırmaktadır. Söz konusu borsalar ve bankalar, bünyelerinde gerçekleşen finansal faaliyetler sonucunda başta ABD ekonomisi olmak üzere dünya genelinde finans sektörünü yönlendirmektedirler.
Dünya Üzerindeki Etkisi
Finansal faaliyetler, dünyanın her yerinde her an gerçekleşmektedir. Finans dünyasındaki kesintisiz hareketliliğin ve ticaretin bir sonucu olarak kişiler ve toplumlar arasında sürekli hale gelen bir etkileşim bulunmaktadır. Bu nedenle özellikle finans dünyasına yön veren kuruluşların finansal hareketleri, dünyanın pek çok yerinde çok sayıda sektörü etkilemektedir. Örneğin Amerika’da başlayan bir ekonomik kriz dünya ekonomisinin sarsılmasına sebep olmaktadır. Wall Street borsalarındaki hareketler, dünyanın dört bir yanında işlem gören bütün borsaları etkilemektedir. Tıpkı 1929 krizinde ve 2008 Mortgage krizinde olduğu gibi, burada başlayan bir çöküş dünya çapında işsizliğe neden olmakta, üretimi etkilemekte, toplumların refah seviyesini düşürmektedir. Her devletin uyguladığı ekonomi politikası farklı olsa da toplumlara hakim olan kapitalizmin gölgesinde, Wall Street dünyayı doğrudan etkileyen önemli bir finans merkezidir.
